Zeg niet dat mama slaapt…
Zeg niet dat mama slaapt…
6.400 kinderen per jaar verliezen een ouder. Zo'n 2.000 een broertje of zusje. Een betere voorbereiding op de dood en begeleiding bij de uitvaart is essentieel om er goed mee om te kunnen gaan,
Hoe vertel je een peuter dat mama dood is? Mag hij zijn overleden mama zien? Waarom is verlies zo moeilijk in de puberteit?
Boekjes over de dood zijn er volop, want de dood hoort bij het leven. Maar in elke levensfase is dat anders: peuters snappen vaak niet wat het is, kleuters denken dat het omkeerbaar is en voor pubers kan het moeilijk zijn om zich tegen de overgebleven ouder af te zetten. Het is belangrijk, dat je een kind vertelt zoals het is en geen valse hoop geeft. Want dat beschadigt het vertrouwen en daar kunnen kinderen later last van krijgen. De meesten kunnen het aan, maar zo'n 20 procent van de kinderen houdt psychische klachten na een overlijden.''
Bij uitvaartzorg afscheidshuis de Vlindertuin proberen we zoveel mogelijk de kinderen te betrekken bij alles wat geregeld moet worden voor de uitvaart. Het helpt hen bij het rouwproces. We vragen ook de kinderen of ze willen kijken bij de overledene, omdat het belangrijk is dat ze zelf de beslissing nemen en niet hun verzorgers. En wanneer een kind angstig is, dan vragen we waar het tegen op ziet en nodigen we het uit om zijn/haar angsten uit te spreken en proberen misvattingen recht te zetten. We laten kinderen voelen en weten, maar ook de verzorgers, dat het heel normaal is dat ze hun dierbare missen en dat ze verdriet hebben. Belangrijk is dat de verzorgers de kinderen niet dwingen, maar stimuleren. Want voor kinderen zijn de details erg belangrijk. Dus we benoemen de realiteit zo concreet mogelijk en geven de kinderen kleine taken en dat kan van alles zijn, want door het uitvoeren van taken voelen ze zich erbij betrokken.
We stimuleren de verzorgers, om hun kinderen mee te nemen naar het condoleance bezoek. Ze kunnen daar veel leren over verdriet, troosten en getroost worden. Zo geeft de afscheidsplechtigheid kinderen de ruimte om vrij gedachten en gevoelens over de overledene te uiten en door deelname voelen ze zich erkend en gesteund door hun familie. Hij/zij staat er niet alleen voor. Daarbij is het belangrijk, dat het woord ook duidelijk naar de kinderen is gericht en dat hun namen worden genoemd.
Voor de rouwverwerking van de kinderen, is het belangrijk dat de verzorgers de naam van de overledene nog regelmatig noemen en dat ze de spullen die aan de overledene herinneren niet wegstoppen. Wees alert! Kinderen geven signalen af! Geef het kind aandacht, ook al heb je als verzorger nog zo’n druk programma, leg het neer en wees er voor het kind!
Vraag regelmatig hoe het met ze is. Besteedt op bepaalde momenten, zoals bij de verjaardag, de sterfdag of met Moeder- of Vaderdag aandacht aan het overlijden. Veroordeel het gedrag van het kind niet en biedt veiligheid om het verdriet te kunnen uitten. Steun kinderen in hun eigen wijze om het verdriet te verwerken en dat ze zich ook buiten het gezin kunnen uitten.
Onderzoekers Silverman en Worden (Ouders.nl) vroegen aan 119 kinderen tussen de 6 en 17 jaar die het overlijden hebben meegemaakt van hun ouders, wat ze er zelf van vonden. Twee jaar na de begrafenis/crematie gaven de kinderen aan dat het belangrijk was er bij te zijn. Het heeft hun geholpen met het verdriet om te gaan. Ze vonden het fijn om hun overleden ouder nog een laatste keer te zien. En zo hun leven te eren. Ook zeggen ze dat het hielp bij het realiseren dat hun ouder dood is. De condoleance en de afscheidsplechtigheid, waren momenten geweest, waar ze veel steun en troost ontvingen. Ze waren verrast door het aantal mensen dat er kwam voor hun ouder en hoe geliefd hun ouder was.